Krokodyle (Crocodilia) – rząd gadów, jedynych oprócz ptaków współczesnych przedstawicieli archozaurów (Archosauria) oraz jedynych żyjących przedstawicieli kladu Crurotarsi. Obecnie reprezentowany jest przez trzy rodziny: krokodylowatych, aligatorowatych oraz gawiali. Poszczególne rodziny różnią się między sobą kształtem pyska oraz liczbą i układem zębów. Żyją w strefie tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej na wszystkich kontynentach oprócz Europy i Antarktydy.
Są zwierzętami o jaszczurowatym kształcie ciała, pokryte kostnymi tarczami, ze szczękami opatrzonymi zębami osadzonymi w zębodołach. Ciało zakończone silnie rozwiniętym i umięśnionym ogonem. Dwie pary krótkich, silnych odnóży, z których przednie mają palce wolne, tylne spięte są w całości lub częściowo błoną pławną. Prowadzą półwodny tryb życia. Potrafią, w przeciwieństwie do innych gadów, wydawać głośne dźwięki. Są jajorodne, jaja składają na lądzie.
Żywią się głównie rybami, ptakami wodnymi, ssakami, czasem ich ofiarą jest nieostrożny człowiek. Godzinami mogą leżeć w płytkiej wodzie wystawiając tylko nozdrza i oczy ponad powierzchnię i czekając na nieostrożną ofiarę. W momencie ataku na krótkim odcinku mogą być bardzo szybkie. Uchwyconą ofiarę usiłują wciągnąć do wody by ogłuszyć ją uderzeniami ogona i utopić. Często martwej ofiary nie pożerają od razu ale zaczepiają ją pod korzeniami drzew by skruszała, a następnie pożerają ją pod wodą lub na brzegu. Jeśli zdobycz jest duża często gromadnie wyrywają, rozrywają na kawałki okręcając się wokół własnej osi. Wyrwany kawał połykają w całości wraz z kośćmi i sierścią. Niestrawione części wydalają w postaci wypluwek podobnie jak sowy. Dla ułatwienia trawienia muszą połykać małe kamienie, które działają jak żarna w ich żołądku (podobnie jak u strusi). Gromadnie żyją tylko w miejscach obfitujących w zdobycz.
Systematyka
Obecnie żyją 23 gatunki krokodyli zaliczane do trzech rodzin:
- Rodzina: krokodylowate (Crocodylidae)
- Podrodzina Crocodylinae
- Rodzaj Crocodylus
- krokodyl amerykański (Crocodylus acutus)
- krokodyl wąskopyski (Crocodylus cataphractus)
- krokodyl z Orinoko (Crocodylus intermedius)
- krokodyl australijski (Crocodylus johnstoni)
- krokodyl filipiński (Crocodylus mindorensis)
- krokodyl meksykański (Crocodylus moreletii)
- krokodyl nilowy (Crocodylus niloticus)
- krokodyl nowogwinejski (Crocodylus novaeguineae)
- krokodyl błotny (Crocodylus palustris)
- krokodyl różańcowy (Crocodylus porosus)
- krokodyl kubański (Crocodylus rhombifer)
- krokodyl syjamski (Crocodylus siamensis)
- Rodzaj Osteolaemus
- krokodyl krótkopyski (Osteolaemus tetraspis)
- Rodzaj Crocodylus
- Podrodzina Tomistominae
- Rodzaj Tomistoma
- krokodyl gawialowy (Tomistoma schlegelii)
- Rodzaj Tomistoma
- Podrodzina Crocodylinae
- Rodzina: aligatorowate (Alligatoridae)
- Podrodzina Alligatorinae
- Rodzaj Alligator
- aligator amerykański (Alligator mississippiensis)
- aligator chiński (Alligator sinensis)
- Rodzaj Alligator
- Podrodzina Caimaninae
- Rodzaj Caiman
- kajman okularowy (Caiman crocodilus)
- kajman szerokopyski (Caiman latirostris)
- kajman żakare (Caiman yacare)
- Rodzaj Melanosuchus
- kajman czarny (Melanosuchus niger)
- Rodzaj Paleosuchus
- kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus)
- kajman Schneidera (Paleosuchus trigonatus)
- Rodzaj Caiman
- Podrodzina Alligatorinae
- Rodzina: gawialowate (Gavialidae)
- Podrodzina: Gavialinae
- Rodzaj Gavialis
- gawial gangesowy (Gavialis gangeticus)
- Rodzaj Gavialis
- ?Podrodzina: Tomistominae
- Rodzaj Tomistoma
- krokodyl gawialowy (Tomistoma schlegelii)
- Rodzaj Tomistoma
- Podrodzina: Gavialinae
Część autorów podnosi dodatkowo jeden z podgatunków krokodyla krótkopyskiego, O. t. osborni, do rangi odrębnego gatunku Osteolaemus osborni. Populacje krokodyla nilowego z zachodniej i środkowej Afryki mogą w rzeczywistości reprezentować odrębny gatunek, dla którego konieczne może się okazać wskrzeszenie historycznej nazwy Crocodylus suchus lub Crocodylus binuensis.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz